Անընդունելի է գալ իշխանության` երկիրը կառավարելու նպատակով և անհաջողությունները բարդել ուրիշների վրա. Հարություն Մեսրոբյանը՝ ՀՀ իշխանությունների հակահամաճարակային քաղաքականության մասին

Tert.am-ը ՀՀ-ի հակահամաճարակային քաղաքականության մասին զրուցել է Հանրային խորհրդի նախկին անդամ, կառավարման փորձագետ Հարություն Մեսրոբյանի հետ: Նրա խոսքով՝ ՀՀ ներկա կառավարությունն, ինչպես նախորդ կառավարությունները, չունի երկրի կառավարման ռազմավարություն, իսկ կորոնավիրուսի տարածման դեմ նախատեսած սահմանափակումները պարզապես ջղաձիգ արձագանքներ են:

-Պարո՛ն Մեսրոբյան, արդեն գրեթե երեք ամիս է` կորոնավիրուսի տարածումը կանխելու համար Հայաստանի կառավարությունն արտակարգ դրություն է սահմանել ու մտցրել սահմանափակումներ: Ըստ Ձեզ՝ ռազմավարության ինչպիսի՞ սցենար են մշակել ՀՀ իշխանությունները:

—Ներկա կառավարությունն, ինչպես Հայաստանի կառավարությունները 1991թ.-ից սկսած, ռազմավարական ծրագրեր չեն մշակել: Իսկ առ այսօր հրապարակած ծրագրերը ծրագրեր չեն: Դրանք միշտ եղել են և հիմա կան թամադաների բաժակաճառերի ժողովածուներ, հետևապես ռազմավարության մասին խոսալն անիմաստ է: Ես բազմիցս հրապարակել եմ, թե կառավարության ռազմավարական ծրագիրն ինչ պահանջների պետք է բավարարի: Ցավոք, ներկա կառավարությունն էլ բացառություն չէ:

1991թ.-ից բոլոր կառավարությունները մարտավարական և պահի կառավարում են իրականացրել: Նման պահվածք դրսևորվում է նաև կորոնավիուսի դեմ պայքարում:

Երբ կառավարությունն ունի ռազմավարական ծրագիր, նա իրականացնում է ակտիվ կառավարում, իսկ երբ չունի` ռեակտիվ: Ահա թե ինչու մեր բոլոր ժամանակների իշխանություններն արձագանքում են կա՛մ դեպքերի զարգացմանը, կա՛մ դրսի պարտադրանքին:

Եթե ուշադրություն դարձնենք, թե ինչպիսին էր մեր իշխանությունների պահվածքը 2020թ.-ի հունվար-փետրվարին, հետո մարտին ու դրանից հետո, կտեսնենք, որ ներկա կառավարությունն իրեն նույն կերպ է պահում, ինչպես իրեն պահեց 2008 թ.-ի իշխանությունը, երբ համաշխարհային ֆինանսատնտեսական ճգնաժամ էր: Այն ժամանակ էլ Հայաստանը հայտարարում էր, որ այդ ճգնաժամն իրեն էապես չի վնասելու, քանի որ Հայաստանը բավականաչափ ներգրավված չէ միջազգային ֆինանսատնտեսական համակարգի մեջ: Բայց տեսանք, թե ինչ եղավ… Այն ժամանակ հայտարարում էին նաև, որ ճգնաժամից հետո Հայաստանն է՛լ ավելի լավ վիճակում կհայտնվի: Արդյունքում, մեկ տարի հետո, Հայաստանի ՀՆԱ-ն անկում ապրեց 14.5 տոկոսով: Դա աշխարհի պետությունների տնտեսությունների անկման վատագույն ցուցանիշներից մեկն էր: Նույնը հիմա է հայտարարվում: Նախ ասում էին, որ կորոնավիրուսը մեզ լուրջ չի սպառնում, հետո սկսեցին խոսել սպառնալիքներից, հետո նաև պնդել, թե կորոնավիրուսը նոր հնարավորություններ է ստեղծելու: Երկու տարբեր կառավարություններ, բայց դրսևորման ինչպիսի նույն վարքագծեր:

-Համավարակն իր հետ նաև տնտեսական խնդիրներ է բերում․ երկիրը կանգնելու է առողջապահական կոլապսի առջև...

-Արդեն կանգնել է:

-Կառավարման ի՞նչ խնդիրներ եք տեսնում:

-1991թ.-ից մենք ունենք կառավարման մեկ կարևոր խնդիր` պետության ռազմավարական զարգացման տեսլականի և, որպես հետևանք, ծրագրի բացակայություն: Պետության կառավարման մնացած բոլոր խնդիրները` ածանցյալներն են: Եթե մեզ մոտ չկա ռազմավարական կառավարում, ուրեմն ցանկացած ճգնաժամի ժամանակ պետության կառավարումը տանում է անկման:

-Պարո՛ն Մեսրոբյան, կառավարության կողմից նախատեսված սահմանափակումներն ինչի՞ մասին են խոսում, արդյոք դրանք արդեն ռազմավարության մաս չե՞ն:

-Դրանք անհաջողությունների նկատմամբ ջղաձիգ արձագանքներ են: Նայեք երկու հարևան պետություններին՝ Վրաստանին և Հայաստանին: Դե հիմա համեմատեք կորոնավիրուսի զարգացման գործընթացներն այս երկրներում: Ինչպիսի՞ն են տվյալները... Մյուս օրինակ` Չինաստանը 1.4 միլիարդ բնակչություն ունի, Հայաստանը՝ 3 միլիոն: Կրկնեմ հարցս` ինչպիսի՞ն են տվյալները… Ինչպիսի՞ն են համաճարակի համեմատական թվերն այսօր թե՛ Վրաստանի, թե՛ Չինաստանի և թե՛ Հայաստանի… Կարծում եմ, որ մեր պետության կառավարման որակը կարելի է արդեն չմեկնաբանել…

-Ի՞նչ կանխատեսումներ ունեք. նման իրավիճակն ի՞նչ խնդիրների առջև կարող է մեզ կանգնեցնել:

-Այն, ինչ կատարվում է 1991թ.-ից ամեն ճգնաժամի ժամանակ`տնտեսության անկում, բարոյահոգեբանական և սոցիալական ներքին լարվածության աճ, իշխանությունների վարկանիշի անկում՝ իր բոլոր բացասական հետևանքներով…

-Կառավարությունն այս իրավիճակում մեղքի և պատասխանատվության մի մեծ բաժին հատկացրել է քաղաքացուն: Պարբերաբար վարչապետը զգուշացնում է, որ վարակի տարածումը կախված է քաղաքացուց:

-Եկեք հասկանանք իրավիճակը`պարզ օրինակ դիտարկելով: Երբ հիվանդը գնում է վիրահատության և այն լավ չի ընթանում ու հիվանդը մահանում է, ո՞վ է պատասխանատվություն կրում: Ինչո՞ւ առօրյա կյանքում մենք շատ առողջ և հստակ մոտեցումներ ունենք, բայց երբ դուրս ենք գալիս պետության կառավարման մակարդակ, սկսում ենք նոր-նոր բաներ հորինել: Ես չեմ ասում, որ մենք «վերին արտի ցորենն ենք», ո՛չ: Մենք շատ ախտեր ունենք, բայց ի վերջո, ցանկացած պետության մեջ, կառավարման ցանկացած նեգատիվ հետևանքների միանձնյա պատասխանատուն պետք է լինի իշխող համակարգը: Կառավարման մեջ այլ բացատրություն չկա:

Կառավարողն, ի սկզբանե, պետք է իմանա, թե ում է կառավարում և պարտավոր է այնպես կառավարել, որ արդյունք ստանա: Եթե արդյունք չի տալիս և մեղադրում է բոլորին, ուրեմն պետք է հրաժարական տա: Կառավարումը շատ պարզ ու հստակ, բայց նաև պրոֆեսիոնալ տիրույթ է: Այստեղ չեն փիլիսոփայում, քաղաքական եզրակացություններ չեն անում:

Բերեմ ևս մեկ օրինակ: Ավտոմեքենայի անսարք լինելու դեպքում, այն պահից, երբ վարպետը վիճակն ուսումնասիրելուց հետո համաձայնեց նորոգել, նա կրում է դրա սարքին լինելու միանձնյա պատասխանատվությունը: Եթե չկարողացավ սարքել, ասելով, որ այս կամ այն խնդիրների առաջ կանգնեց, ուրեմն վիճակն ուսումնասիրելուց հետո ի սկզբանե չպիտի համաձայնվեր: Ավելին` վիճակը սխալ ուսումնասիրելու համար նույնպես միանձնյա պատասխանատվությունը կրում է վարպետը: Մի խոսքով, անընդունելի է գալ իշխանության` երկիրը կառավարելու նպատակով և անհաջողությունները բարդել ուրիշների վրա:

Հռիփսիմե Հովհաննիսյան

Անկում տարադրամի շուկայում․ փոխարժեքն՝ այսօր Մայիսին կամ հունիսին սպասվում է Ռուսաստանի կողմից լայնածավալ հшրձակում, բայց մենք պատրաստ չենք․ մենք հիմա օգնության կարիք ունենք․ Զելենսկի Ալիևը կարող է հանգիստ լինել՝ Նիկոլը թույլ չի տա, որպեսզի Արցախի վտարանդի կառավարություն լինի «Պետք է մեկտեղել ջանքերը Հայաստան-Սփյուռք միասնական օրակարգ ձևավորելու հարցում». կայացավ Արման Վարդանյանի և Ամրամ Պետրոսյանի հանդիպումը Ինձ մոտ ձևավորված կարծիք կա, որ վերջնակետն Ալեքսանդրապոլի պայմանագիրն է. Նաիրի Սարգսյան Փաշինյանը խմբեր է գործուղում Տավուշի մարզ Մենք խնդիր ունենք երկիրն այս վիճակին հասցրածի հետ, մնացածին` ձեռք ենք մեկնում. Միհրան Պողոսյան Ղրղզստանի մայրաքաղաքում ավազամրրիկից շենքեր և ավտոմեքենաներ են վնասվել Պարզվել է 20-ամյա հղի կնոջ մահվան պատճառը. մեղադրանք է ներկայացվել բժշկական կենտրոնի երեք բժշկի Հայկ Մարությանն առաջիկայում կուսակցություն կհիմնի Գործող իշխանությունները գիտակցաբար ստանձնում են զիջողի, հանձնողի կերպարը. Մենուա Սողոմոնյան «Գագիկ Ծառուկյան» բարեգործական հիմնադրամի հովանու ներքո իրականացվել է 23-րդ «Արտավազդ» ամենամյա մրցանակաբաշխությունը . Տոնոյան Չտրվե´լ թշնամական հերթական սադրանքին. «Հայաքվե» Իտալիան կառուցում է լողացող հիբրիդային էլեկտրակայան Գրիգոր Դանիելյանի որդուն հիվանդանոց են տեղափոխել Հետքա՞յլ՝ ԵՄ անդամության դիմումի հարցում Կրոկուսի վրա հարձակում գործած ահաբեկիչները գտնվել են թմրանյութի ազդեցության տակ Հայտնի է՝ ով է ճանաչվել Լա Լիգայի՝ մարտ ամսվա լավագույն մարզիչ Շղթայական ավտոմեքենաների ջարդ Երևանում. 12-ամյա երեխան ու նրա մայրը տեղափոխվել են հիվանդանոց Երբ ռուսական ռազմաբազան դուրս գա, Հայաստանը չի հետաքրքրի ոչ մեկին. Արշակ Կարապետյան
website by Sargssyan