Ռուս–ադրբեջանական հարաբերությունների փլուզման ֆոնին՝ Արշակ Կարապետյանի դիպուկ վերլուծությունը՝ Հայաստանի ապագայի մասին

«Քանի կար Ղարաբաղի հարց, Հայաստանն ու Ռուսաստանը տարածաշրջանում հարց լուծող կողմեր էին» — Հայաստանի պաշտպանության նախկին նախարար, գեներալ-մայոր Արշակ Կարապետյանը բացում է Հայաստանի ներկայիս աշխարհաքաղաքական շրջափակման տրամաբանական շղթան։ Նրա ուղերձն ունի երեք առանցքային վեկտոր՝ Ռուսաստան-Ադրբեջան հարաբերությունների բովանդակային փոփոխություն, Հայաստանի աշխարհաքաղաքական սխալներն ու միակողմանիությունն Արևմուտքի ուղղությամբ, և Սյունիքի միջանցքի բացման պահանջի դիմաց իշխանությունների պատրաստակամ հանձնառությունը։
Ռուս-Ադրբեջանական «բարեկամության» ավարտը
Գեներալ Կարապետյանի վերլուծության համաձայն, Ղարաբաղի խնդիրը տարիներ շարունակ Ռուսաստանին և Ադրբեջանին պահել է իրար հետ փոխկապակցված։ Սակայն այդ հարցի ձևական «լուծմամբ» Բաքվի համար Մոսկվայի նշանակությունը նվազել է։ Ադրբեջանը, փաստորեն, սկսել է վարել քաղաքականություն, որով փորձում է տարածաշրջանում զբաղեցնել Իրանի տեղը՝ համագործակցելով Արևմուտքի և Թուրքիայի հետ՝ միաժամանակ նվազեցնելով Ռուսաստանի հետ տնտեսական ու ռազմական ինտեգրացիան։
Կարապետյանի խոսքով, Ռուսաստանը փաստացի գտնվում է Արևմուտքի դեմ պատերազմի մեջ, և Բաքուն օգտվում է այդ ճեղքվածքից՝ «շուռ գալով» Մոսկվայից։ Գեներալը զգուշացնում է՝ նման խաղը կարող է հանգեցնել Ադրբեջանի կործանմանը, որովհետև տարածաշրջանային ուժերի բախման ժամանակ «փղերը կռվում են, բայց խեղճերը տրորվում են»։
Հայաստանի սխալ դիրքավորումը՝ մեծ ճամբարների արանքում
Արշակ Կարապետյանը բազմիցս ընդգծում է՝ Հայաստանի դիվանագիտությունը պետք է շարժվի ճկունության, ոչ թե շիլայակռվի տրամաբանությամբ։ Դիմելով հայ քաղաքական էլիտային՝ նա շեշտում է, որ Հայաստանն իր անկախության, անվտանգության և զարգացման համար պետք է կողմնորոշվի ոչ թե սիրահարվածության, այլ հետաքրքրությունների համընկման հիման վրա։
«Եթե ընդունում ենք Ամերիկայի կողմը ու խփում ռուսներին, պրոբլեմ է։ Եթե հակառակը՝ էլի պրոբլեմ է»,– նշում է նա։
Իսկ երբ այդ ուժային կենտրոններից մեկը՝ Ռուսաստանը, ի ցույց է դնում, որ Սյունիքի միջանցքին դեմ է, Հայաստանի անվտանգությունն ապահովում է իր բանակով, մատակարարում գազն ու ծառայում է որպես հայկական ապրանքների միակ շուկա, նման պայմաններում այդ կողմին թշնամի դարձնելը դառնում է ինքնասպան քաղաքականություն։
Սյունիքի միջանցք՝ առանց մաքսային վերահսկողության
Գեներալ Կարապետյանը հստակ պնդում է՝ Փաշինյանը համաձայնել է իրականացնել միջանցքի բացումը Ադրբեջանի պայմաններով։ Եվ այդ գործընթացը վարվում է ստվերում՝ ժողովրդից թաքցնելով իրական նպատակները։
Ըստ նրա տեղեկությունների, ընթացող աշխատանքները Սյունիքում՝ ենթակառուցվածքների տեսքով, վկայում են, որ միջանցքի նախագիծը գտնվում է իրագործման փուլում։ Մինչդեռ հանրությանը շեղելու համար շրջանառվում են այլ թեմաներ՝ Եկեղեցու դեմ գործողություններ, ընդդիմադիրների կալանավորումներ։
Ավելին, ըստ գեներալի, իշխանությունը նաև համաձայնել է ադրբեջանցիների վերաբնակեցմանը Հայաստանի տարածքում, ինչը կարող է վերածվել ընտրական մանիպուլյացիայի. 300 հազար ադրբեջանցի՝ որպես նոր ընտրազանգված, որոնք հաստատ կքվեարկեն գործող իշխանության օգտին։
«Նոր քարտեզներ առանց Հայաստանի»․ Արցախի հետևից՝ Հայաստանի կորուստ
Արշակ Կարապետյանն ահազանգում է՝ Հայաստանում իրականացվող գործընթացները ղեկավարվում են մեկ կենտրոնից՝ Վաշինգտոնից, իսկ գործիքակազմը ձևավորվում է Կառնեգի հիմնադրամի և նման հաստատությունների միջոցով։ Նպատակը՝ Հայաստանը դարձնել այնպիսի պետություն, որը չունի տնտեսություն, էներգետիկ անկախություն ու ազգային դիմադրողականություն։
Նրա խոսքով՝ այժմ արդեն սկսվել է Հայաստանի էներգետիկ համակարգի վաճառքը, իսկ արևմտյան «օգնությունը» վաղը վերածվելու է պարտքերի հաշվարկի։ Ինչպես Ուկրաինայի դեպքում, գալու է պահ, երբ Արևմուտքը կպահանջի հայկական ընդերքը՝ որպես փոխհատուցում նախկին «օգնության» դիմաց։
Եզրակացություն. Ազգային խարդախության վերջակետը Սյունիքո՞ւմ է լինելու
Արշակ Կարապետյանը նախազգուշացում է՝ Հայաստանի պետականությունը հայտնվել է վերջնական կորուստի շեմին, և Սյունիքի միջանցքը այդ պրոցեսի վերջին «բլոկն» է։ Նրա կարծիքով՝ եթե հիմա չդիմադրենք, ապա կորուստները դառնալու են անդառնալի։
«Հենց հանձնեցինք էդ ճանապարհը, մենք կորցնելու ենք ամեն ինչ»։