Վրաստանի ընտրությունների տարածաշրջանային մոդելավորումը. «Փաստ»
«Փաստ» օրաթերթը գրում է.
Դեռևս հոկտեմբերի 26-ին Վրաստանում տեղի ունեցած ընտրություններից առաջ սպասվում էր, որ դրանք վճռական նշանակություն են ունենալու տարածաշրջանային գործընթացների վրա՝ մանավանդ որ Հարավային Կովկասում շատ փխրուն իրավիճակ է ստեղծվել։ Ի վերջո, «Վրացական երազանքը» 2012 թվականից սկսած չորրորդ անգամ հաղթեց խորհրդարանական ընտրություններում՝ հավաքելով ձայների ավելի քան 54 տոկոսը։ Իսկ ինչո՞ւ էր հատկապես կարևոր հենց այս անգամվա ընտրությունը։ Խնդիրն այն է, որ ուկրաինական պատերազմի սկսվելուց ի վեր Վրաստանին հաջողվում էր զերծ մնալ Արևմուտքի ու Ռուսաստանի շահերի բախման կիզակետում հայտնվելուց՝ այն պարագայում, երբ բազմաթիվ անգամներ փորձեր են կատարվել Վրաստանին Ռուսաստանի դեմ պատերազմի մեջ ներքաշելու ուղղությամբ։
Ու ինչքան էլ Արևմուտքից մեծ ջանքեր էին գործադրում Վրաստանին ամբողջությամբ իրենց դաշտ բերելու ուղղությամբ, որպեսզի դրա միջոցով հարվածեն Ռուսաստանին, այդ ջանքերը վրացական իշխանությունների վարած քաղաքականության արդյունքում ապարդյուն էին անցնում։ Միաժամանակ, Վրաստանը չի գնում նաև Արևմուտքի ու Եվրոպայի հետ կապերի խզման։ Վրացական իշխանությունները հայտարարում են, թե իրենց երկիրը տեսնում են եվրոպական ինտեգրացիոն համակարգում՝ ԵՄ անդամակցության շրջանակում, բայց ինքնիշխան կարգավիճակում, այլ ոչ թե կախյալ։ Այս պարագայում նաև տնտեսական առումով են բարենպաստ պայմաններ բացվել Վրաստանի առաջ, քանի որ այդ երկիրը, չնայած Արևմուտքից հնչող պատժամիջոցների սպառնալիքներին, տնտեսական առումով շարունակում է համագործակցել ինչպես արևմտյան գործընկերների, այնպես էլ Ռուսաստանի հետ՝ արձանագրելով էականորեն բարձր տնտեսական աճ։
Գաղտնիք չէ, որ իր հարևան Ռուսաստանի հետ փոխգործակցությունը ահռելի տնտեսական օգուտներ է բերում Վրաստանին։ Իսկ եթե հանկարծ Վրաստանը ոչ հավասարակշիռ քաղաքականություն վարեր ու, օրինակ՝ պատերազմի մեջ մտներ Ռուսաստանի դեմ, ապա վրացական տնտեսությունը մեծ հարված կստանար՝ մնալով Արևմուտքից եկող օգնության հույսին։ Ուստի, Վրաստանի ընտրողների մեծամասնությունն իր ձայնը տվեց հավասարակշիռ քաղաքականություն վարող քաղաքական թիմին։ Եվ, փաստացի, նախկին նախագահ Սաակաշվիլիի քաղաքական գիծը սպասարկող արևմտամոլ ուժերը պարտվեցին, որոնք ընտրություններից առաջ ներկայացնում էին, թե շռնդալից հաղթանակ են տանելու։ Ճիշտ է, Եվրոպական խորհրդի ղեկավարը կոչ է արել Վրաստանի ԿԸՀ-ին հետաքննել խորհրդարանական ընտրությունների խախտումները, սակայն այդ խախտումների հետաքննությունն էական դերակատարություն չի կարող ունենալ ընտությունների արդյունքների վրա, քանի որ «Վրացական երազանքը» հաղթանակ է տարել զգալի առավելությամբ։
Բայց ընդդիմադիր կուսակցությունները չեն համակերպվում գրանցված արդյունքների ու իրենց պարտության հետ, դրա համար էլ հայտարարել են, թե չեն ճանաչում ընտրությունների արդյունքները ու չեն մասնակցելու նորընտիր խորհրդարանի աշխատանքներին։ Ընտրությունների արդյունքները չեն ճանաչում այնպիսի ընդդիմադիր քաղաքական ուժեր, որոնք կամ հազիվ 10 տոկոս քվե են ստացել, կամ նույնիսկ այդ 10 տոկոսը չեն ստացել։ Ու ընդդիմադիր ուժերի ձայները գումարային հաշվարկով կազմել են ընդամենը 37 տոկոս։ Այսինքն՝ ակնհայտ է, որ նրանք որևէ շանս չունեն։ Այնինչ, վրացական «արևմտյան» ընդդիմությունը հույսեր է կապում, թե Արևմուտքի մեծ աջակցության արդյունքում իրենք կարող են եղանակ փոխել երկրում մեկ այլ ճանապարհով՝ բողոքի ակցիաների ու խժդժությունների հրահրման միջոցով։ Իսկ իշխանությունները հավաստիացնում են, որ խժդժությունների հրահրման փորձերը կոշտ արձագանքի կարժանանան։ Բայց պետք է նկատի ունենալ, որ վրացական ընդդիմության դիրքերը կարող են առաջիկայում զգալիորեն թուլանալ, հատկապես երբ նկատի ենք ունենում, որ հավանական է՝ ԱՄՆ-ում նոյեմբերին սպասվող նախագահական ընտրություններում հաղթանակ տանի թեկնածուներից Դոնալդ Թրամփը։
Թրամփի թիմն ավելի շատ պահպանողական քաղաքական դիրքավորում ունեցող քաղաքական ուժերի հետ համագործակցության փորձ ունի, և լիբերալ ուժերը նրա դեմ են աշխատում։ Բացի այդ, վերջինիս նախագահության տարիները ցույց տվեցին, որ նա ավելի շատ կենտրոնանում է ներամերիկյան խնդիրների վրա՝ մասնավորապես անլեգալ ներգաղթի դեմ պայքար, տնտեսության խթանում և այլն, քան արտաքին աշխարհում ԱՄՆ-ի ազդեցության ընդլայնման։ Իսկ ԱՄՆ-ի կողմից իզոլացիոնիստական արտաքին քաղաքականությունը ենթադրելու է, որ Հարավային Կովկասում Արևմուտքի դիրքերը թուլանալու են, քանի որ Եվրոպան առանց ԱՄՆ-ի գործուն աջակցության ի վիճակի չէ ապահովել իր ազդեցության ընդլայնումը։ Սա իր հերթին ենթադրում է, որ տարածաշրջանում ուժեղանալու են Ռուսաստանի դիրքերը։ Ուստի, եթե նկատի ենք ունենում, որ Վրաստանը Ռուսաստանի հետ համագործակցում է, իսկ Ադրբեջանն իրեն տեղավորել է պրոռուսական գծի մեջ, ապա այս իրավիճակը վճռորոշ է լինելու Հայաստանի կողմնորոշման առումով։ Քանի որ Թուրքիան Ադրբեջանին աջակցելու միջոցով Հարավային Կովկասում վերջնականապես հաստատվելու մտադրություն ունի, ապա Հայաստանի դիրքորոշումը Ռուսաստանի համար կարող է առանցքային դերակատարություն ունենալ Անկարայի պանթուրքական ծրագրերի դեմն առնելու տեսանկյունից։
Մանրամասները՝ «Փաստ» օրաթերթի այսօրվա համարում
Հուսով եմ` տիկինը կհերքի Քաջարանի կոմբինատի բեռնափոխադրման մոնոպոլիստը լինելու ասեկոսեն․ Դանիելյան
Փաշինյանի ձեռամբ ադրբեջանցի հատուկ ջոկատայինները գալու են ու «խաղաղ» տեղավորվեն ՀՀ-ում. ադրբեջանագետ
Մահացել է անվանի բժիշկ Արտավազդ Սահակյանը
Ուզել են Արշակ Սրբազանի գրպանը բան գցեն, հիշել են՝ սքեմը գրպան չունի. Հայկ Մամիջանյան
Իշխանությունը քահանա է փնտրում. ինչ է կատարվում Գյումրիում. «Ժողովուրդ»
Արշակ սրբազանին վերաբերող ճեպազրույցում անզգույշ մի արտահայտություն եմ արել․ փաստաբան
Ռուբլին թանկացել է․ փոխարժեքն՝ այսօր
Գերագույն գլխավոր տգետը չգիտի անգամ, որ Հայ Առաքելական Եկեղեցին հիմնադրել են Թադեոս և Բարդուղիմեոս ա...
Ինչո՞ւ «նետերն» ուղղվեցին հենց «կռիվը բաժանողի» վրա. «Փաստ»
Արման Թաթոյանը առաջարկ է ներկայացրել Ալիևին (տեսանյութ)