Թուրքիայի հետ հնարավոր է ունենալ լավ հարաբերություններ և խաղաղություն, եթե Հայաստանը Ռուսաստանի կողքին է. Մհեր Ավետիսյան

Մհեր Ավետիսյանը ֆեյսբուքյան իր էջում գրել է․
Այո, Հայաստանը պետք է փորձի Թուրքիայի հետ ունենալ բարիդրացիական հարաբերություններ և հնարավորության դեպքում նաև կառուցի դիվանագիտական հարաբերություններ։ Այո, պետք է հասնել նրան, որ մի գեղեցիկ օր Թուրքիան Հայաստանում ունենա դեսպանատուն, իսկ Հայաստանը՝ Թուրքիայում։ Առավել ևս, երբ այսօր Ռուսաստանը հստակ ազդարարում է, որ մեր տարածաշրջանային խնդիրները պետք է լուծվեն տարածաշրջանային խաղացողներով, այսինքն՝ 3+3 ֆորմատով, իսկ այդ 3-ից մեկը Թուրքիան է։ Բայց Թուրքիայի հետ հարաբերություններ կառուցելը ունի գեոպոլիտիկ և քաղաքական հստակ բանաձև, որի խախտման պարագայում ոչ միայն հարաբերություններ չեն ձևավորվելու, այլ՝ խաղաղություն մեր ռեգիոնում չի լինելու։
Ո՞րն է այդ բանաձևը, որպեսզի Թուրքիայի հետ մենք կարողանանք ունենալ նորմալ հարաբերություններ, մեր ռեգիոնում լինի խաղաղություն, և Թուրքիան չունենա նպատակներ Հայաստանը գրավելու կամ թուրքացնելու, ինչպես այսօր շատերն ասում են։ Հայաստանը պետք է հստակ կանգնի Ռուսաստանի կողքին։ Հայաստանը իր անվտանգության խնդիրը կարող է լուծել բացառապես Ռուսաստանի կողքին կանգնելով և հրաժարվելով երկու լարի վրա խաղալու քաղաքականությունից, որը շատերը անվանում են ոչ թե երկու լարի վրա խաղալու, այլ բալանսավորելու քաղաքականություն։ Այդ քաղաքականությունը չի բերելու մեր տարածաշրջանում խաղաղության։ Երբ Թուրքիան լսում է, որ Հայաստանը 3+3 ֆորմատով փորձում է լուծել տարածաշրջանի անվտանգության խնդիրները, բայց մյուս կողմից հայտարարում է, որ Հայաստանը պետք է դառնա Եվրամիության անդամ, այսինքն՝ գնա Արևմուտք, կամ երբ լսում է, որ Հայաստանը Ֆրանսիայի հետ ունենալու է բարեկամական հարաբերություններ, այն պարագայում, երբ Ֆրանսիան ուղիղ ցանկանում է պատերազմի մեջ մտնել Ռուսաստանի դեմ, և Հայաստանը շարունակում է նրանից զենք գնել, Թուրքիան սկսում է մտածել, որ սա իր համար աշխարհաքաղաքական շատ հարմար առիթ է ստեղծված իրավիճակն օգտագործելու՝ ձևացնելու, թե իբր լսելով ռուսներին, ինքն էլ 3+3 ձևաչափով լուծում է տարածաշրջանային խնդիրները, բայց ճիշտ պահին Ադրբեջանի և Հայաստանի հակասությունը օգտագործելով, խրախուսելու է Ադրբեջանին պատերազմ սկսել Հայաստանի դեմ։ Եվ դա հիմնավորվելու է, որ Հայաստանը խաբում է տարածաշրջանային խաղացողներին և խնդիրները չի լուծում 3+3 ֆորմատով, այլ միայն ձևացնում է դա, և իրականում ռեգիոն է բերում արևմտյան խաղացողներին՝ ինքն էլ ցանկանալով ինտեգրվել դեպի Արևմուտք։ Սա մենք պետք է հստակ գիտակցենք։
Հայաստանի Հանրապետությունը իր անվտանգության ճարտարապետությունը պետք է կառուցի Ռուսաստանի հետ համատեղ և պետք է շահագրգռված լինի ստիպելու տարածաշրջանային բոլոր պետություններին, որպեսզի նրանք ևս խնդիրները լուծեն Ռուսաստանի առաջարկած ճարտարապետության ձևաչափով։ Բայց այսօր, ցավոք սրտի, Հայաստանն ինքն է Արևմուտք գնալու և երկու լարի վրա խաղալու երազանքներով խոչընդոտում, որպեսզի մեր ռեգիոնում ձևավորվի Ռուսաստանի կողմից առաջարկված անվտանգության ճարտարապետությունը։ Մենք միշտ մտածել ենք, կամ մեզանից շատերը, որ Ռուսաստանը մեզ առաջին հերթին պետք է նրա համար, որ մեզ պաշտպանի Թուրքիայից, և դրանում ճշմարտություն կա։ Բայց այսօր շատերին թվում է, թե եթե Հայաստանը Թուրքիայի հետ ունենա լավ հարաբերություններ, Ռուսաստանն այլևս մեզ պետք չէ, և մենք կկարողանանք Թուրքիայի հետ լավ հարաբերություններ ունենալով գնալ դեպի Արևմուտք։ Սա ոչ միայն կեղծ է, այլև վտանգավոր տեսակետ։ Եվ պատմությունն արդեն ցույց է տվել, որ սա հենց այն է, ինչ ցանկանում է Թուրքիան՝ համոզել, խաբել Հայաստանի իշխանություններին, թե հնարավոր է Թուրքիայի հետ ունենալ լավ հարաբերություններ առանց լինելու Ռուսաստանի անվտանգության ծիրում։ Եվ այն պահին, երբ Հայաստանն այդ ռուսական ծիրից դուրս է գալիս, Թուրքիան ցույց է տալիս իր իրական դեմքը՝ մեկ օրում բարեկամից դառնալով Հայաստանի համար թշնամի։
Ձևակերպեմ բանաձևը շատ կարճ. Թուրքիայի հետ հնարավոր է ունենալ լավ հարաբերություններ և խաղաղություն, եթե Հայաստանը Ռուսաստանի կողքին է։ Եթե Հայաստանը հեռանում է Ռուսաստանից՝ Թուրքիան միևնույնն է փորձելու է կամ իր ձեռամբ, կամ (այսօր նաև) Ադրբեջանի ձեռամբ գրավել ողջ Հայաստանը։ Սա բանաձև է, որը չհասկացողները չունեն իրավունք խոսելու մեր երեխաների, մեր ծնողների ու մեր պետության ապագայի մասին։