Հասարակությունն ավելի ու ավելի վատ է ապրում, իսկ իշխանավորները «փթթում» են. «Փաստ»
«Փաստ» օրաթերթը գրում է.
Հայաստանում ծառայությունների որակի ներկայիս վիճակը շարունակում է մնալ բարդ և հակասական, որն արտացոլում է ոչ միայն հետխորհրդային ժառանգության հետևանքները, այլև վերջին տարիների բարեփոխումների անհամապատասխանությունը երկրի առանձնահատկություններին, որտեղ պետական, հանրային ծառայությունները, ինչպես առողջապահությունը, կրթությունը, հարկային համակարգը և ենթակառուցվածքները, դեռևս ցածր մակարդակի վրա են։
Ու այս պարագայում անընդհատ Հայաստանի իրավիճակը հաճախ համեմատվում է զարգացած երկրների ու հատկապես Եվրոպայի հետ։ Ավելին, անընդհատ փորձ է կատարվում կիրառվող փորձն այնտեղից ներմուծել։ Ըստ որում, միագամից բերել ու կիրառության մեջ դնել։ Բայց ինչպես, օրինակ՝ Գերմանիայում կամ Նիդերլանդներում, որտեղ ծառայությունները կառուցված են արդյունավետության, թափանցիկության և քաղաքացիակենտրոնության սկզբունքների վրա, կիրառվող փորձը կամ մոդելները Հայաստանում ոչ միշտ են իրենց արդարացնում։ Խնդիրն այն է, որ հաշվի չեն առնվում տեղական առանձնահատկությունները, բնակչության մենթալիտետը, տնտեսական սահմանափակումները և մշակութային առանձնահատկությունները, ինչը հանգեցնում է քաոսային իրավիճակների, որտեղ պետությունը բարձր հարկեր է գանձում, բայց չի ապահովում համապատասխան ենթակառուցվածքներ ու պայմաններ։
Այս խնդրում առանձնահատուկ կարևորվում է հատկապես կրթության թեման։ Եվրոպական երկրներում, ինչպես, օրինակ՝ Ֆինլանդիայում, կրթական համակարգը կառուցված է հավասարության և նորարարության վրա, որտեղ ուսուցիչները բարձր որակավորում ունեն և աշխատավարձերը համապատասխանում են պատասխանատվությանը, մինչդեռ Հայաստանում կրթության բարեփոխումներն ավելի շատ հակաբարեփոխում են հիշեցնում։ Հայաստանում ուսուցիչների նկատմամբ պահանջները մեծ են, իսկ վարձատրությունը՝ քիչ։ Մյուս կողմից էլ՝ ուսուցիչների համար ատեստավորման պահանջներ են դրվել, որոնք ընդհանրապես կրթական որակի բարձրացման հետ կապ չունեն ու ավելի շատ նրանց աշխատանքից ազատելու համար են պայմաններ ապահովում։
Ընդհանրապես, խնդրահարույց է ոչ միայն կրթության որակական կողմը, այլև դրա համապատասխանությունը աշխատաշուկայի պահանջներին։ Շարունակում են խրախուսվել այնպիսի մասնագիտություններ, որոնք տեխնոլոգիական առաջընթացի՝ մասնավորապես արհեստական բանականության զարգացման պայմաններում մի քանի տարի հետո կորցնելու են իրենց ակտուալությունը։ Բացի այդ, միջազգային պրակտիկայի համաձայն, համապատասխան մասնագետը պիտի աշխատի այն ոլորտում, որտեղի համար ինքը որակավորում ունի, սակայն Հայաստանի դեպքում դա չի գործում։ Մարդիկ կարող են տարիներ կորցնել մասնագիտություն ձեռք բերելու համար, սակայն սովորելուց հետո գնալ ու աշխատել բոլորովին այլ ոլորտում։ Ստացվում է, որ այդ քաղաքացին կորցրեց իր տարիները որոշակի մասնագիտություն ձեռք բերելու համար, որն այդպես էլ իրեն պետք չի գալու։ Կրթություն չունենալը նույնպես որևէ խոչընդոտ չի հանդիսանում պատասխանատու ոլորտներում աշխատելու համար։ Ու սա վերաբերում է ոչ միայն ցածր օղակներին, այլև բարձրագույն պաշտոնյաներին։ Այս պահի դրությամբ, թերևս, մատների վրա կարելի է հաշվել այն նախարարներին, որոնք համակարգում են այնպիսի ոլորտ, որի առումով իրենք մասնագիտացված են կամ համապատասխան գիտելիքների են տիրապետում։ Ավելին, ներկայիս իշխանությունների պարագայում ընդհանրապես կրթության ու որակավորման թեմաները դարձել են երկրորդական հարց։ Փողոցից ինչ-որ մեկը կարող է նշանակվել այնպիսի պաշտոնի, որը հանրության համար շատ զգայուն խնդիրների է առնչվում։ Դրա համար էլ բազմաթիվ ուղղություններով ականատես ենք լինում քաոսային իրավիճակների, երբ անհասկանալի է դառնում, թե ընդհանրապես այդ կառույցն ինչի համար գոյություն ունի, եթե քաղաքացիների կյանքը չի հեշտացնում։
Մյուս կողմից էլ՝ իշխանության ներկայացուցիչներն անընդհատ կարևորում են կրթությունը, սակայն առաջին հերթին իրենց կողմից վարած քաղաքականության արդյունքում խարխլում են կրթության հիմքերը։ Իսկ գիտության ոլորտն ընդհանրապես պղտորվել է։ Իրական գիտական արդյունքները չեն գնահատվում, որոնք գործնական և տեսական առումով նոր խոսք են իրենց մեջ պարունակում։ Դրա փոխարեն գիտական գործունեությունը վերածվել է ինչ-որ քանակական ցուցանիշների։ Տասնամյակներով նույն չարչրկված թեմաների շուրջ, որոնց հետ կապված ոչ մի նոր խոսք չի ասվում, ինչքան շատ հրապարակումներ լինեն, այնքան դրանց հեղինակները կարող են խրախուսվել։ Իսկ գործունեության այս ուղղությունը երիտասարդների համար դարձել է ոչ գրավիչ, քանի որ չկան համապատասխան խթաններ։ Հանրային դաշտում էլ կրթությունը, գիտությունը, մասնագիտացումը առաջնային չեն, առաջնային է դիլետանտիզմը։
Դրա համար էլ իշխանություններն ու նրանց համակիրներն արդեն տարիներ շարունակ հանրային դաշտը լցրել են հայհոյախոսությամբ, գռեհկաբանությամբ ու ցածր մակարդակի սոցցանցային մեկնաբանություններով։ Իրենք հայտարարում են, որ եկել են ժողովրդին ծառայելու կամ ծառայություններ մատուցելու, սակայն ժողովրդի հաշվին իրենք վայելում են իրենց կարգավիճակի ընձեռած հնարավորությունները և հարստանում են։ Մամուլի հրապարակումներում անընդհատ ի ցույց է դրվում, թե ինչպես են նախկինում պարտքով բարեր այցելող անձինք շատ արագ հարստանում, գույք ձեռք բերում ու դառնում միլիոնատերեր։ Այնինչ, տասնյակ հազարավոր քաղաքացիներ, որոնք բարձրակարգ կրթություն են ստացել ու անհրաժեշտ փորձ են կուտակել, հայտնվել են լուսանցքում և մի կերպ են ծայրը ծայրին հասցնում։
Մեծ հաշվով, մարդկանց վիճակը բարելավելուն ուղղված քայլեր չկան, և տակը մնում են միայն իշխանական քարոզչամեքենայի բեմադրված շոուները, թե մարդիկ հիմա ավելի բարեկեցիկ ու ճոխ կյանքով են ապրում։
ԱՐԹՈՒՐ ԿԱՐԱՊԵՏՅԱՆ
Մանրամասները՝ «Փաստ» օրաթերթի այսօրվա համարում
Սամվել Բաբայանի և Արթուր Վանեցյանի քաղաքական համագործակցությունը դադարեցվել է․ «Հրապարակ»
«Կարամ հիմա էլ հրաժարվեմ, մանդատ նե տակ դառագոյ». Սասուն Միքայելյանը՝ Փաշինյանին. «Հրապարակ»
Բաքվի բենզինը ՀՀ-ում վաճառվում է բավականին արագ տեմպերով. սա ցուցիչ է հասարակական դեգրադացիայի
Հայկ Կոնջորյանին հարց տալու համար լրագրողները զրկվել են ԱԺ հավատարմագրից. «Ժողովուրդ»
Արգելել են մոտենալ ՔՊ–ականների տներին. «Արգելք կա, որ պատգամավորներին չծեծեմ». «Հրապարակ»
Իմ տեղեկություններով ԱՄՆ-ից սպասվում է չափազանց բարձրաստիճան պաշտոնյայի այց
31-ամյա վարորդը ոչ սթափ վիճակում վրաերթի է ենթարկել հետիոտնին. վերջինը տեղափոխվել է հիվանդանոց
Բաքվի «դատարանում» գտնվող Դավիթ Բաբայանը եզրափակիչ ելույթում իրեն մեղավոր չի ճանաչել
Մենք ճաղերի տարբեր կողմերում ենք ու իրականում պարզ էլ չէ՝ ճաղերի ո՛ր կողմում է բանտը․ Մելիքյան
Դոլարն էժանացել է, ռուբլին՝ թանկացել․ փոխարժեքն՝ այսօր